Toplam Okunma 0
Bu ay Dergi için bir yazı yazmak istiyor ancak ne yazacağıma karar veremiyordum. Sesli betimlemeli filmler ve diğer SEBEDER etkinlikleri hakkında yorum yapabildiğimiz, görüş ve önerilerimizi sunabildiğimiz bir Google grubu olan Sebeder Tartışmaları'nda her ay gelen Betimleme Kumbarası bildirimi dikkatimi çekti.
09.09.2018 tarihinde gönderdiği iletisinde Betimleme Kumbarası'na Ağustos ayında eklenen betimlemeleri tanıtıyordu Melek Aşık, her ay yaptığı gibi. Bu arada yeni eklenen iki kategoriden söz ediyordu. Bunlar: "Dans Hareketleri ve Kıyafetleri" ile "Yüz İfadeleri" adlarıyla başlıklandırılmıştı. Konu ilgimi çekti ve bu konuyu yazmaya karar verdim.
Dans Hareketleri ve Kıyafetleri kategorisinde bulunan betimleme linklerine baktığımda her biri hayatımda hiç duymadığım şeylerdi. Tabii bunda benim dansla uzaktan yakından ilgimin olmamasının payı büyük. Yine de linkleri tıklayıp tek tek okudum ve ardından hemencecik Google amcaya başvurup bunların ne anlama geldiklerini anlamaya çalıştım. Çok faydalı olduğunu söylemeliyim. Aksi halde gördüğüm bir fotoğraf karesinden öteye geçemeyecekti dinlediklerim.
Dans ile ilgili kategoride betimlenen dans hareketleri ve kıyafetlerinden biri gancho başlığı ile verilmiş. Araştırmalarım sonucu öğrendim ki tangoda bir hareket gancho. Bununla ilgili en detaylı bilgiye ise Ekşi Sözlük'te açılmış bir konu hakkında verilen açıklamadan ve üzerine yapılan yorumlardan ulaştım. Sizler de merak ederseniz aşağıdaki linki inceleyebilirsiniz.
https://eksisozluk.com/gancho--811647
Ayrıca Bilgi Kafesi kanalında yayımlanan “Tango nedir ve nasıl müzik ve dans türüdür?” başlıklı bir Youtube videosunda da tango hakkında gayet güzel bir sesli bilgilendirme var. Sizler de bilin isterim ve linki işte burada:
https://www.youtube.com/watch?v=g82Tl6BFLVA
Büşra Çelik anlatımıyla verilen betimleme hakkında diyebileceğim pek bir şey yok. Sadece okuduklarımdan anladığım kadarıyla birçok Gancho hareketi var ve betimlenen fotoğraf bunlardan yalnızca biri.
Kıyafet betimlemesi ile ilgili ise kafamda puslu kalan bir noktayı belirtmeden geçemeyeceğim. Kadının eteğinin sol tarafında derin bir yırtmaç olduğu yazıyor metinde. Ancak eteğin bileklere kadar uzun ya da kısa olup olmadığı söylenmiyor. Ben tango yapılırken kısa şort giyildiğini biliyordum. Aklıma şu soru takılıyor: Etek boyu ya da şort kısa ise derin yırtmaç nasıl duruyor?
Bunun dışında genel olarak dans hareketleri betimlemeleri için şöyle bir şey geldi aklıma. Hareket belli bir fotoğraf üzerinden tanımlanırken ayrıca dans ile ilgili kısacık bir bilgilendirme yapılamaz mı? Ancak sonra düşündüm: Bu betimlemecinin görevi değil. Betimlemeyi okuyan kör okuyucu, tıpkı benim yaptığım gibi basit bir arama motoru araması ile bilgi edinebilir.
Bir de şunu düşündüm ki olabilirliği var mı bilmem. Bu tür çok çeşitli olabilecek dans hareketleri tanımlanırken birkaç figür bir arada belli bir video üzerinden tanımlanamaz mı? Mesela metnin sonuna ilgili video linki kopyalanır ve kişi hangi video üzerinden dansın tanımlandığını da bilir. Çünkü arama motoru aramamda gördüm ki Tango dansında pek çok hareket tarzı ve duruş biçimi mevcut ve bunlar bir arada verildiğinde daha net, anlaşılır ve bütünleyici bir fotoğraf oluşabilir kör kişinin zihninde.
Betimlenen ikinci dans hareketi ise Grand Allegro. Yine araştırmalarımdan anladığım kadarıyla bu bir bale terimi. Balede hem bir ısınma hareketi hem de sahnede sergilenen hareketlerden biri olarak karşımıza çıkar, diyor Ankara Bale Okulları'nın sitesinde verilen açıklamada. Bununla birlikte şu ifadeler de yer alıyor sitede: “Grand Allegro, tek bir hareket değil, birçok hareketin bütünüdür ve bu hareketlerin genel adıdır. Bu hareket, durarak değil, dansçının belli bir aksiyon içerisinde olması ile yapılabilir. Durarak yapılmadığından dolayı Grand Allegro hareketi için belli bir alan gereklidir. Balenin birçok figürünü bir araya getiren Grand Allegro, dansçıları zorlayan hareketlerdendir.”
Bu durum da yukarıda söylediğim video üzerinden genel bir tanımlama önerime daha bir yaklaştırıyor beni. Birkaç hareket üst üste tanımlandığında daha anlaşılır olacak birçok şey. Üstelik video izlenirken dansın müzik yapısı ile ilgili de bir kulak dolgunluğu oluşacak.
Detaylı bilgi için siteyi bu linkten inceleyebilirsiniz:
https://www.ankarabaleokullari.com/Blog/balede-grand-allegro-hareketi-nedir-nasil-yapilir-4099-1
Yukarıdaki iki dans hareketinin betimlemesini dinlerken dikkatimi çeken bir başka terim ise point yapmak ya da point almak şeklinde verilen terim oldu. Bu terimi incelerken de pek çok şeye ulaştım ama hiçbiri beni tatmin etmedi. Sanki verilen ile benim bulduğum açıklamalar örtüşmüyordu. Yani tam olarak pointin ne olduğunu anlayamadım desem yalan olmaz.
Bununla ilgili bulduğum kaynaklardan biri de tez.yok.gov.tr sitesinden ulaştığım Sakarya Üniversitesi'nden Dilek CANTEKİN imzalı yüksek lisans tez çalışması olan Dansta Kullanılan Hareketlerle İlgili Terimlerin İncelenmesi’ydi. Ancak ilginç bir şekilde çeşitli tanımlamaların açıklamalarında kullanılan söz konusu terimin kendi başına bir tanımına ulaşamadım ben. Fakat Ne Anlama Gelir sitesinde Dansta Point Almak başlığı altında şöyle açıklanmış: “Dansta point almak, dans ederken veya provalarda dönüşlerde veya dansta spin atarken başın dönmemesi için dönmeye başlamadan önce gözleri bir noktaya kilitleyip, döndükten sonra aynı yere odaklanmasıyla gerçekleşir. Çoklu dönüşlerde gözleri herhangi bir yere odaklayıp dönmeye başlamak hem baş dönmesini önlemek hem de dengeyi kaybetmemek amacıyla çok önemlidir.” Merak edenler aşağıdaki şu linki tıklayabilir:
http://www.dansta-point-almak.neanlamagelir.com/index2.php
Bu dans hareketi de Büşra Çelik tarafından betimlenmiş. Ben yine hareket betimlemesi üzerine bir şey diyemeyeceğim ancak kıyafet betimlemesi hakkında şunu diyebilirim. Etek, yani tütü, kemer ve omuz detayları anlatımı çok yerinde ve güzel ancak balerin elbiselerinin üst bölümünü bilmeyen kör okuyucular için elbisenin üst bölümü belirsiz kalmış. Balerinler bildiğim kadarıyla tütünün içine mayo gibi üst bölümü askılı, göğüs dekolteli bir kıyafet giyiyorlar. Mayonun içinde de ben yanlış bilmiyorsam bir çeşit külotlu çorap oluyor, bu noktalar daha anlaşılır olabilirdi.
Kafamda soru işareti olarak beliren bir nokta ise şöyle: Yukarıda size verdiğim ve internette ulaştığım point hakkındaki açıklamalardan sonra, balerinin kıyafetinin betimlemesinde duyduğum şu tanımlama kafamı karıştırdı: “Ayağını saran, önü oval, düz point ayakkabıları ise açık tozpembe renginde.”
Tabii hemen gene Google amcanın yolunu tuttum ve buldum. Decathlon sitesinde bu tür ayakkabı satışı yapılıyor ve tanımına da kısaca yer verilmiş. Tanım ise şöyle: “Bale yaparken bileklerinde yeterli kas gücüne sahip ve parmak uçlarında durabilen kullanıcılar için tasarlandı.” O halde point bir çeşit bale ayakkabısı diyebiliriz. Muhtemelen de point hareketi ile ayakkabı birbiri ile bağlantılı diye düşünüyorum ben.
Üçüncü betimlenen dans hareketi ise Michael Jackson ile özdeşleştirildiğini Google aramalarım sonucu anladığım Moonwalk, yani ay yürüyüşü. Bu konuda İlgili Bir Bilgi com sitesindeki açıklamalar hem çok ilgimi çekti hem de çok hoşuma gitti. Siteden bizzat kendiniz de okuyabilirsiniz ama ben gene de burada yazmak istiyorum öğrendiklerimi.
İbrahim Avcı tarafından yazılan açıklamada verilen bilgiler kısaca şöyle: 1930'lardan beri var olan bu dans türünün öncü isimlerinden biri; Fransız pandomim sanatçısı Marcel Marceau'dur. Bilinen ilk ay yürüyüşü videosu ise 1955 yılında Bill Bailey isimli bir salon şarkıcısına aittir.
Yıllarca var olan bu dans Michael Jackson ile dünyaca tanınmış. Michael Jackson ise söz konusu dansı sokaktaki siyahi gençlerden öğrendiğini ifade etmiş.
Bu konuda dudakta tebessüm yayan bir anekdot ise şöyle kayıt düşülmüş Wikipedia sitesinden alıntılanarak: “Orta Amerika’da görülen bir kuş türü olan Red-capped Manakin erkeği çiftleşme öncesinde dişi hemcinslerine kur yapmak için ay yürüyüşüne benzer görüntüler oluşturur.” Yani anlayacağınız, insan denen yaratık bir kuşun hareketlerini taklitle dünyaca ünlü bir dans ortaya çıkartıyor. Daha da ilginci birçok kişi bu hareketi beceremiyormuş sitede söylendiğine göre. Bakmak isterseniz bağlantısı işte burada:
http://www.ilgilibirbilgi.com/ay-yuruyusu-moonwalk-nasil-yapilir/
Moonwalk, Ay Yürüyüşü betimlemesi de yine Büşra Çelik imzalı. Bu betimleme hakkında ise söyleyebilecek bir şey bulamadım. Bana göre fotoğrafta görünen her şey tüm detaylarıyla verilmiş. En belirgin ayrıntı ise ay yürüyüşünü daha net göstermek için midir nedir sahne aydınlatmasının Jackson'ın ayaklarına yönlendirilmiş olması ve bunun betimlemede olduğu gibi verilmesi son derece isabetli olmuş.
Betimleme Kumbarası'na eklenen bu kategori çok yerinde aslında. Duyuru iletisinde duyduğumda merakla siteyi açtım. Ancak duyduklarım ne yalan söyleyeyim beni pek tatmin etmedi. Niye? Nasıl tatmin olurum? Tek bir fotoğrafla bir dans hareketi anlatılabilir mi? Dans hareketi betimlemesiyle dansı tanımlamayı karıştıran ben miyim? Hiç bilemedim. Sanırım ben fotoğraftan ziyade video betimlemesinin daha açıklayıcı olacağı fikrine fena kaptırdım kendimi.
Aslında benim bu eleştirileri ya da önerileri buradan değil de Sebeder Tartışmaları'ndan yazmam daha mı doğruydu? Ancak EEEH Dergi'de benim asıl misyonum da bu değil mi?
Görüş, öneri ve eleştirilerinizi yazının başlığında verilen ileti adresimden iletirseniz ben de haklılığımı ya da haksızlığımı daha net görebilirim sanırım.