Merhaba sevgili okurlarımız;
Dünya iyiyi ve kötüyü birlikte yaşıyor, bir yandan sürekli birbirine kıyıyor insanoğlu, sığamıyor kocaman dünyaya. Bir yandan da hayat devam ediyor birçoğumuz için. Kayıp edilenlerin aklımdan çıkmış olmadığını bildirmek istiyorum önce ve hayatın devam ettiği noktadan başlıyorum.
13 – 15 Kasım tarihlerinde National Federation of the Blind’ın (NFB) Pennsylvania Eyalet toplantısına katıldım. Eyalet bursiyeriydim bu sene ve pek çok ilham verici insanla tanıştım. Bu seneki toplantı sembolik olarak önemliydi zira bundan tam 75 yıl önce NFB, Pennsylvania’da kurulmuş. Bu sene eyalet buluşmamızı NFB’nin 75 yıl önce ilk kez toplandığı otelde gerçekleştirdik.
Bundan 75 yıl önce NFB’nin kurucu Başkanı Dr. Jacobus tenBroek 7 eyaletten 16 kişiyle buluşuyor ve federasyonun tohumları güçlü bir şekilde atılıyor. Dr. Jacobus tenBroek aynı zamanda Dünya Körler Birliği’nin de kurucusu. Bundan 75 yıl önce California Üniversitesi’nde hukuk profesörü olarak çalışmakta olan genç tenBroek üç çocuk babası. Bizim bu seneki toplantımıza oğlu katıldı ve babasından bahsetti. Evlerinin sarp bir yamacın eteğinde olduğundan, evlerine gelen mühim konuklardan, babasının öğrencilerinden, babasıyla yaptıkları pek çok şeyden, örneğin birlikte çıktıkları yürüyüşlerden ve ağaç kesme maceralarından bahsetti. İnsanların 75 yıl önce başladıkları yolda ilerliyor olmak çok gurur verici. Bakalım bu 16 kişiyle 75 yıl önce yola çıkan körler neler yapmışlar bu yakınlarda.
NFB 2008’de bir karar alır ve bu karar ve aktivizm sonucunda Apple hakkında soruşturma başlatılır. Soruşturmanın nedeni Apple ürünlerinin erişilebilir olmaması. Apple NFB ile bir anlaşmaya varır. Apple hem NFB’ye tazminat öder hem de ürünlerini erişilebilir yapmak konusunda büyük bir ilerleme gösterir. Bu sayede bizler bu gün pek çok Apple ürününü erişilebilir bir şekilde kullanıyoruz. Apple ile başlayan bu hareket android cihazların da erişilebilirlik yönünde adım atmasını sağladı. 2014’de Apple’ın ITunesda olan tüm uygulamaların yani ikinci parti uygulamalarının da erişilebilir olması gerektiği konusunda karar alındı. Bu arada NFB sadece Apple’ı değil Google ve Microsoft’u da erişilebilir olmaları için baskı altına alıyor.
Örneğin Google için bakınız:
https://sites.google.com/a/umich.edu/going-google/accessibility/2015-nfb-statement-on-google
Başka ne konularda mı mücadele veriyorlar? 2013 yılında bizim de imza vererek destek olduğumuz Marrakesh Antlaşması’nın yasalaştırılması için mücadele ediyorlar. Bu anlaşma pekçok ülkede geçerli erişilebilir içerik yaratmak için olan telif hakları yasalarının uluslararası hale getirilmesini hedefliyor. Böylece farklı ülkelerde olan erişilebilir kitaplara, anlaşmanın tarafı olan tüm ülkelerdeki baskı engelli kişilerin erişebilmesi hedefleniyor. Bunun için yakınlarda bir sosyal medya kampanyası gerçekleştirdiler. Başkandan duyduğuma göre kampanya başladıktan bir kaç saat sonra, yetkilerden tabiri caizse “alındı anlaşıldı” mesajı almışlar.
Bir diğer mücadelesi de Amazon tarafından üretilen Kindle’ın (elektronik kitap okuma gereci) erişilebilir olması ile ilgili. New York okul bölgesi Amazon’la Kindle’ın tüm bölge okullarında kullanılması yönünde bir kaç milyon dolarlık antlaşma yapacaktı. Bölgedeki yöneticilerle iletişime geçildi, yöneticiler durumun vahametini anlamadılar ya da anlamazdan geldiler. Bunun üzerine NFB anlaşmanın yapılacağı gün ve yerde eylem yapma kararı aldı. Bu karar bölge okul yönetiminin önce anlaşmayı ertelemesine, sonra da gereken erişilebilirlik düzenlemelerinin Amazon tarafından yapılana kadar askıya alınmasına neden oldu. Şu anda internet erişilebilirliğinin yasayla kamusal erişilebilirlik güvencesi altına alınması için mücadele ediyorlar. En sıcak kazanımları ise Scribd denilen elektronik kitap sağlayıcısı firmanın üyelik sayfasını ve kitapları ekran okuyucu ile 2017’in sonuna kadar erişilebilir hale getirmesi yönünde vardıkları anlaşma. Yani şu, kitabını parasını öder ödemez okumaya başlama devri daha da güçlenerek geliyor demek.
Bunun dışında NFB mesela pek çok kör ebeveyne velayet davalarında yardımcı oluyor. Ebeveynin engeli olmasını neden göstererek, sosyal güvenlik kurumu çocukları ailelerinden alabiliyor. Sanırım geçtiğimiz sene iki kör ebeveyne çocuklarının velayetini almak konusunda destek oldular. Bunu kuruma avukatlar tutup davalar açarak yaptılar. Şu anda görme engelli bir anne NFB’nin rehabilitasyon merkezlerinden birinde bağımsız yaşama eğitiminden geçiyor. Eğitimini tamamlayınca bu anne bebeğini geri alacak.
Yazımı NFB başkanının bir sözüyle bitiriyorum.
NFB bana körlüğün kendi hayatımda yolcu olmak anlamına gelmediğini gösterdi, Federasyondaki arkadaşlarımdan ve ustalarımdan kendi hayatımın sürücüsü olmayı öğrendim.
NFB Başkanı —Mark A. Riccobono