Büyüklerimizin rüyalarını süsleyen, bizim hayallerimizde olan, küçüklerimizin sabırsızlıkla beklediği ve büyük küçük hepimizin savaştığı, istediği bir şey: bilgisayarla sınava girmek.
Hepimiz bu hayali kurmuşuzdur. Hayatınızın en önemli sınavlarından birine gireceksiniz. Sınav günü sınav binanıza gidiyorsunuz. Sınava gireceğiniz salona çıktıktan sonra masanıza oturuyorsunuz. Tek endişe duyduğunuz şey kendi heyecanınız. Çünkü, birazdan kulaklığı takacak, klavyeyi önünüze alacak ve sınavınızla baş başa kalacaksınız. Yanlış okuyacak bir okuyucu, kaydırma yapacak bir işaretleyiciniz yok. Tüm kontroller sizde. Başarınızı veya başarısızlığınızı etkileyecek her şey sizin elinizde.
Yıllardan 2014, aylardan Eylül idi. ÖSYM bir duyuru yaptı. Duyuruda artık yılda iki kere yapılan yabancı dil sınavını, her ay bilgisayar ortamında düzenleyecekti. Üstelik bu bir başlangıçtı, ileride başka sınavlarında elektronik ortamda düzenlenmesi planlanıyordu. Görme engelliler çok sevindi. Artık telaffuzu olmayan okuyucularla yabancı dil sınavına girmeyecekti. Belki de hayallerindeki gibi bilgisayarla sınava girmenin zamanı geliyordu. Bütün körler gözlerini kapattı ve tüm sınavlara bilgisayarla girdikleri günü düşündü. Zaman geldi, başvuru kılavuzu açıklandı ve olan oldu. ÖSYM elektronik ortamda yapılacak yabancı dil sınavına engellileri almayacağını açıkladı. Gerekçesi ise “Biz sizi yine unuttuk. Sistem zaten çok yeni. Önce bir sistemi oturtalım sonra sizi de sınava alırız” idi. Engelliler yine en baştan düşünülmemiş, yine mevzuat göz ardı edilmiş, yine engellilere siz bekleyin denmişti. Ama onlar vazgeçmeyecekti. Hayallerindeki sınava ulaşmak için savaşacaktı. Çünkü ülkemizde mevzuatın size vermiş olduğu hakları almak için bile savaşmanız gerekiyordu. Eğitimde Görme Engelliler Derneği hazırladığı dosya ve dilekçe ile ÖSYM’ye idari başvuruda bulundu. Tahmin edilen oldu ve cevap gelmedi.
Takvim 2016 Mart’ını gösterdiğinde dernek Danıştay’da görülmek üzere dava açtı. Davanın gerekçesi: ÖSYM’nin uluslararası mevzuatı, anayasayı, kanunları ve özellikle kendi çıkardığı yönetmelikleri ihlal etmesi ve görevini gerektiği gibi yerine getirmemesiydi. Zira BM Engelli Hakları Sözleşmesi ülkemiz tarafından da imzalanmıştı. Sözleşme de bulunan evrensel tasarım ilkesi bir hizmetin tasarlanma aşamasında herkesin kullanılabilirliğine uygun tasarlanmasını şart koşmakta. Anayasa engellilerin eğitim hakkını güvence altına almakta, 5378 sayılı yasa bu ve diğer tüm konularda engellilere yönelik düzenlemeleri zorunlu tutmakta ve en önemlisi ÖSYM’nin kendi yönetmelikleri ÖSYM’yi yaptığı tüm sınavlarda engellilere uygun sınav ortamları düzenlemekle görevlendirmekteydi. Açılan davadan sonra ÖSYM’nin 2016 Haziranı’nda engellilerin E-YDS’ye girememesi aklına gelmiş ve dernekle iletişime geçerek gerekli düzenlemeleri yapma konusunda destek istemişti. Bu süreçte dava derneğin aleyhine sonuçlandı. Danıştay’ın, ÖSYM’nin “çalışmalarımız devam etmektedir” savunmasını tüm mevzuata aykırı olmasına rağmen kabul etmesi oldukça garipti. İdare ve yargı tüm mevzuatı yok sayıyordu. Üstelik ÖSYM henüz daha yeni dediği ve iki buçuk yıldır düzenlediği sınava engellileri almamaya devam ederken ve engellileri sınava almak için bir acele göstermezken dava sonucu avukatlık ücretini istemekte hiç yavaş davranmadı. Karar açıklanır açıklanmaz derneğe tebligat gönderdi. Elbette ÖSYM avukatlık ücretinin ödenmesini istemekte haklıydı, tıpkı engellilerin bu sınava diğer adaylarla eşit şartlarda girmek istemesinde haklı olduğu gibi.
Dernek, 15 Aralık 2016 tarihinde ÖSYM’ye giderek borcunu ödeme kararı aldı. Borcunu da bir liralık madeni paralar halinde şeffaf poşetlerde götürdü. Saat 1.30’da ÖSYM önünde yaptığı basın açıklamasından sonra, vezneye giderek 1800tl olan borç, 1tl’lik madeni paralar halinde ödendi. Yetkililere geciktirmeden yapılan ödeme karşılığı geç kalınmadan düzenlemelerin yapılması ve engellilerin elektronik sınava alınması talepleri iletildi.
ÖSYM en başından yapması gereken görevini yapmamıştır. Bu yüzden en kısa zamanda gerekli hazırlıkların tamamlanmasını ve engellilerin elektronik ortamda sınava girmesini bekliyoruz.
Engellilerin sınava alındığı ilk dönemde hep birlikte yabancı dil bilelim bilmeyelim, sınava girelim.
İstediğimiz her sınava bilgisayarla girebileceğimiz günlerin gelmesini temenni ediyorum.
Kaynakça
Milli Eğitim Bakanlığı ve Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi'ne idari başvurularda bulunduk
ÖSYM “Engelliler sınava giremez” dedi, mahkemelik oldu
Danıştay: Engelliler E-yds'ye girmese de olur
ÖSYM'den Eğitimde Görme Engelliler Derneği'ne İcra Baskısı
Engelliler ÖSYM'ye olan borcunu bozuk paralarla ödeyecek!
Engelliler ÖSYM'ye olan borçlarını 1.800 adet madeni parayla ödedi
ÖSYM'nin avukatlık ücreti istemesi üzerine yapılan basın açıklamasının tam metni