Engelsiz Erişim Derneği, Selen Özel Bilgi Yarışması’nın sekizincisini 9 Mayıs 2015 günü Boğaziçi Üniversitesi’nde gerçekleştirdi. Bu seneki yarışma, gerek organizasyondaki başarısıyla, gerek yarışmacılara ve izleyicilere eğlenceli dakikalar yaşatmasıyla, gerek insanları başka şehirlerden yarışmaya katılmak veya izlemek için İstanbullara getirebilecek çekiciliğe sahip olmasıyla ve daha pek çok gerekçelerle takdiri hak eden bir organizasyon halini aldı. Ama takdiri en çok hak eden özelliği, Engelsiz Erişim Derneği’nin her organizasyonunun merkezine yerleştirdiği, erişilebilirliğiydi elbette. Yarışma boyunca, her an erişilebilirlik hissedilebiliyordu ve bir kez daha, istenildiği ve çaba gösterildiği takdirde, hemen hemen her şeyin erişilebilir olabileceğine olan inançları arttırıyordu.
Peki, erişilebilirlik adına neler yapılmıştı, birkaç örnekle açıklayayım.
Erişilebilirlik denildiğinde maalesef ki çoğu insanın aklına bir tek fiziksel erişilebilirlik gelir. Ben de fiziksel erişilebilirlik için neler yapıldı, oradan başlayayım. Yarışma Uçaksavar Kampüs’te yer alan Garanti Kültür Merkezi’nin Ayhen Şahenk salonunda gerçekleştirildi. Ne kampüste ne de bina içerisinde kılavuz çizgi mevcut değildi ve bu durum, kampüsü ve binayı bilmeyenler için zorlayıcı olabilirdi. Sabah erkenden metrelerce kablo, binanın giriş kapısından salona, oradan da sahne ve oturma alanlarına, artı tuvalete yönlendirecek şekilde bantla yere yapıştırılarak gerekli olan yerlere döşendi. Buna ek olarak, sahnede çıkabilecek olası bir düşme tehlikesini önlemek için de, sahne kenarlarına güvenlik şeritleri yerleştirildi. Kampüse gelişleri kolaylaştırmak adına da, her gruba bir Engelsiz Erişim üyesi atandı ve otobüs ve metro duraklarından da gönüllü Boğaziçi Üniversitesi öğrencileriyle destek olmaya çalışıldı.
Organizasyondaki erişilebilirlik fiziksel erişilebilirlikle sınırlı değildi elbette. Oturumlarda yarışacak grupların belirlenmesi, oturumlardaki soruların tespit edilmesi ve seyirciye sor bölümleri için hem Braille hem de Latin Alfabeli kura kâğıtları hazırlanarak, tüm bu süreçler de herkes için erişilebilir hale getirildi.
Erişilebilirlik derken görme engelli olmayan yarışmacılar ve izleyiciler de düşünüldü elbette. Tüm sorular projeksiyonla da yansıtıldı ve puan durumları da skor tahtasıyla sunuldu.
Yarışmanın en güzel yanlarından biri, tüm sunucuların ki her oturumda iki sunucu olmak üzere toplamda altı sunucu vardı, görme engelli oluşuydu. Braille bu noktada da sunucuları yalnız bırakmadı. Sunucular tüm soruları Braille Alfabesi aracılığıyla okuyarak tüm misafirlere ulaştırdılar. Hem Engelsiz Erişim Derneği üyesi hem de yarışma sunucularımızdan olan Engin Yılmaz’ın kullandığı yöntem ise, EEEH dergi yazarlarının yazıları seslendirirken kullandıkları yöntemle aynıydı. Engin Abi, bir kulağından soruları dinliyor ve aynı anda duyduklarını söyleyerek soruları misafirlere ulaştırıyordu. Bu yöntemin, Braille’den okumaktan çok daha iyi bir performans sağladığını düşünüyorum.
Son olarak, yarışmacıların soruları cevaplarken kullandıkları yöntem de, hem görme engelli hem de gören yarışmacılar için tamamen erişilebilirdi. Senelerdir hayalini kurduğumuz oy şablonuna benzer bir cevap şablonu hazırlandı. Cevap kâğıdını, sol üstünde yer alan işarete dikkat edilerek cevap şablonuna yerleştiriliyor. Şablonun üst kısmında, A, B, C ve D harfleri Braille olarak yazılı ve her şıkkın altında da kare delikler var. Cevap kâğıdında bu deliklere gelen yerlerde de şıklar Latin Alfabesi’yle yazılı. İşte grup evet mührünü alıyor ve görüyorsa cevap kâğıdındaki Latin harfin üzerine gelerek mührü basıyor, görme engelliyse de şıkkın Braille versiyonunu bulup altındaki deliğe evet mührünü basıyor. Eee, şimdi bunu anlatmışken YSK’ya selam göndermemek olmaz değil mi? Evet sevgili YSK, biz hala oyumuzu böyle basit ve maliyetsiz yöntemlerle kendimiz kullanmak istiyoruz.
İşte sekizincisi düzenlenen Selen Özel Bilgi Yarışması erişilebilirlik düzenlemeleriyle böyle bir organizasyondu. Yarışmayla alakalı merak ettiğiniz her şeyi aşağıdaki linkten bulabilirsiniz.
http://www.engelsizerisim.com/yazilar.php?oku=1&bolum=25&id=833
Ben bu güzel organizasyonda emeği geçen Engelsiz Erişim Derneği üyelerine, yarışmamıza sponsor olan Sesli Betimleme Derneği’ne, Boğaziçi Üniversitesi gönüllü öğrencilerine fırsatını bulmuşken teşekkür etmek istiyorum. Seneye çok çok daha erişilebilir bir yarışmada buluşmak dileğiyle.